Framing is de kunst van het uitdelen van de ‘eerste klap’! Maar het kan gebeuren dat een ander je voor is, en de eerste klap uitdeelt. En dat je in een debat geconfronteerd wordt met een beschuldiging, of een persoonlijk verwijt. In dat geval is er één belangrijke tip: laat je nooit verleiden de beschuldiging direct te ontkennen.
Omgekeerd effect
Hoewel ontkennen is een natuurlijke en intuïtieve reactie is, zeker als de beschuldiging in jouw ogen niet klopt, is het effect vaak omgekeerd wat je beoogt. Met ontkennen bevestig je ongewild dat er iets aan de hand is: ‘I’m not a crook’, zei Richard Nixon als reactie op beschuldigen dat hij een ‘crook’ (schurk) was. Kennelijk sprak dat niet vanzelf, en vond Nixon het nodig om dit expliciet te ontkennen. Maar het publiek denkt dan vaak anders wanneer ze iemand horen ontkennen. ‘Waar rook is, is vuur’ is een bekend spreekwoord.
En dat is precies wat ook met Nixon gebeurde. Hoe stelliger Nixon ontkende dat hij een schurk was, hoe meer mensen gingen denken dat er misschien toch wel iets aan de hand was. Dat is een proces dat onbewust in de hersenen plaatsvindt: de koppeling in de hersenen tussen ‘Nixon’ en ‘crook’ werd versterkt, elke keer dat Nixon het woord ‘crook’ in de woord nam. Hij bereikte dus het omgekeerde. Daarom is het verstandig om nooit direct een beschuldiging te ontkennen. Er is een ander Nederlands spreekwoord dat over dit principe gaat: wrijf nooit in een vlek.
Zelf leren framen?
Leren hoe om te gaan met frames of onterechte beschuldigingen in een debat? Hoe je de regie in een debat kunt krijgen, of weer op kan pakken? En hoe je deze technieken ook in andere situaties, zoals bij presentaties, onderhandelingen, gesprekken of vergaderingen kunt toepassen? In september organiseer ik samen met Ad de Regt Strategie & Communicatie een eendaagse flitstraining “Framing voor Politiek en Bestuur”. Hier leer je met oefeningen, voorbeelden en theorie om te gaan met het spel rond framing en reframing. Interesse? Neem direct contact op!
