Er is een verschil tussen horen en luisteren. Horen is een geluid waarnemen. Dit gebeurt vaak zonder er al te veel aandacht aan te besteden: geluiden die je hoort worden in je hersenen vaak onbewust verwerkt. Luisteren is veel actiever, dit vraagt bewuste aandacht en concentratie.
Bekijk bijvoorbeeld deze korte video geconcentreerd. Je ziet en hoort een man die een aantal keren ‘Dah dah’ zegt. Maar als je deze video beluistert met je ogen dicht, hoor je de persoon eigenlijk ‘Bah bah’ zeggen. Met een B dus. Wat je verstaat is dus afhankelijk van of je naar de video kijkt of niet.
Hoe komt dit?
Informatie die de hersenen bereikt, wordt door het onbewuste deel van het brein eerst ‘voorbewerkt’ voordat deze informatie het bewuste deel van de hersenen bereikt. In het onbewuste brein vindt een controle plaats: is de informatie consistent? Bij de video’s van het McGurk-effect klopt de visuele informatie niet met de auditieve. Je ziet de mond een D-beweging maken, maar hoort een B. De meeste mensen zijn visueel dominant. Als de ogen iets anders zien dan de oren horen, zal het onbewuste brein bij deze mensen concluderen dat de ogen gelijk zullen hebben. De informatie die je hoort wordt ‘gecorrigeerd’ en in het bewuste deel van je hersenen zie èn hoor je een D in plaats van een B!
Het grappige van het McGurk-effect is, dat je je hersenen niet kunt leren dit effect uit te zetten. Hoe vaak je dit filmpje ook terugkijkt en hoeveel je ook weet over hoe informatie in de hersenen verwerkt wordt. Elke keer als je dit filmpje ziet, zullen je hersenen er opnieuw ‘intrappen’.
Wat kun je hiermee in een gesprek of debat?
Het McGurk-effect is een voorbeeld van het bewust misleiden van de hersenen. Het effect ontstaat doordat een ‘verkeerde’ geluidsband onder een filmpje wordt geplaatst. Ogenschijnlijk kun je hier weinig mee in een gesprek. Maar het is een mooie illustratie van hoe snel je in een gesprek iemand verkeerd verstaat, iets anders verstaat dan de ander je probeert te vertellen. Dat je iemand wel hoort, maar dat je niet naar die ander luistert omdat je voor jezelf al invult wat je denkt dat die ander wil zeggen. En daar dan op reageert…
Veel debatten win je niet door enkel zelf met sterke argumenten te komen, maar door goed te luisteren naar je opponent. Wat zegt hij of zij nu werkelijk? In een debattraining leer je handvatten om goed te luisteren naar een ander. Nieuwsgierig? Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie. Of abonneer je op mijn nieuwsbrief met tips, trucs en debatnieuws.
