RickPerry

Misschien wel de grootste angst van veel sprekers. Je staat voor een groep. Tientallen, honderden ogen kijken je verwachtingsvol aan. En ineens ben je helemaal kwijt wat je wilde zeggen. Je hebt een complete black-out. Je bevriest. Terwijl je hersenen steeds wanhopiger zoeken naar de woorden die je had voorbereid, zie je het publiek onrustig worden. “Is er wat aan de hand?” “Gaat het wel goed?” Het liefst zou je zo het podium aflopen: “Het spijt me, ik heb geen idee wat ik hier nog doe.” Hoe voorkom je dat je spreektekst vergeet bij een presentatie? En als het toch een keer gebeurt, wat is dan het beste?

Oops! – Het Rick Perry moment

Allereerst, je spreektekst vergeten tijdens een speech of debat kan ook de meest ervaren sprekers  overkomen. Sterker nog, het gebeurt! Legendarisch is het debat uit 2012 waarin Republikeins kandidaat Rick Perry gevraagd wordt naar zijn plannen om enkele ministeries af te schaffen als hij president wordt.

Rick Perry: “And I will tell you, it is three agencies of government when I get there that are gone. Commerce, Education, and the — what’s the third one there? Let’s see…Okay. Commerce, Education, and the —”

Mitt Romney: “EPA?” (nb: EPA = Environment Protection Agency)

Perry: “EPA. There you go.”

Moderator:  “Seriously — is EPA one you are talking about?”

Perry: “No, sir, no, sir. We are talking about the — agencies of government – EPA needs to be rebuilt.”

Moderator: “You can’t — you can’t name the third one?”

Perry: “The third agency of government I would — I would do away with Education, the Commerce… Commerce and, let’s see. I can’t. The third one, I can’t. Sorry…  Oops.”

Hoe (niet) te reageren als je je spreektekst vergeet?

Het vergeten van een deel van je tekst kan dus iedereen overkomen, en dus ook jou. Heel vaak is het helemaal niet erg. Het publiek zal niets in de gaten hebben, omdat zij niet weten wat je had willen zeggen. Een hele geruststelling, die – wanneer je je daarvan bewust bent – een hoop stress en paniek op het moment zelf kan voorkomen. Realiseer je dat  jij de enige bent in de zaal weet dat je je niet aan je thuis voorbereide tekst houdt. Wat niet weet, wat niet deert.

Tenzij… je al had aangekondigd wat je precies wilde gaan zeggen. Rick Perry maakte het zichzelf onnodig moeilijk door te beginnen met de aankondiging dat hij drie ministeries wil opheffen. Had hij gezegd dat hij een paar ministeries wilde opheffen, dan was het minder erg geweest dat hij niet op de derde kon komen. Tip is dus om voorzichtig te zijn met het doen van hele concrete aankondigingen.

De reactie van Perry is in ieder geval in alle opzichten fout. Door zijn ‘oops’ legt hij het accent op zijn falen. Het moment was dankbaar materiaal voor satire en het moment betekende het einde van de presidentiële kansen van Perry. Ook in presentaties komt het regelmatig dat een spreker zich uitgebreid gaat verontschuldigen als er iets mis gaat. Bijna altijd is dat niet nodig en zelfs niet verstandig: je maakt het publiek alleen maar attent op dat wat misgaat. Probeer de draad op te pakken en verder te gaan zonder iets te laten merken.

Hoe kun je een ‘oops’-moment voorkomen?

Nog beter is natuurlijk nog om te voorkomen dat je tijdens je presentatie je voorbereide tekst kwijtraakt.

1. Bereid je voor!

Een goede voorbereiding is veel meer dan het halve werk. Perry gaf enkele jaren als verklaring voor zijn black-out aan dat hij zich onvoldoende had voorbereid. Quintilianus beschreef in 90 na Christus al dat een speech geven uit 5 stappen bestaat: vinding (het bedenken van de inhoud), ordening (het structureren), verwoording (het vinden van de juiste woorden), memorering (uit het hoofd leren) en actering (het daadwerkelijk voordragen).

2. Maak vooraf aantekeningen

Als je niet de tijd hebt om je verhaal uit je hoofd te leren (zie het artikel over Maarten Schakel over hoe dat kan), is het maken van aantekeningen en deze meenemen de simpelste manier om het verhaal weer op te pikken als je het even kwijt bent. Vaak is de gedachte dat je aantekeningen bij je hebt al voldoende om de tekst niet te vergeten. Het is dan wel essentieel dat je de aantekeningen zo gestructureerd hebt, dat je het betoog ook snel weer kunt oppakken. Ongeacht waar je de draad kwijt raakt. Als je een hele speech hebt uitgeschreven, zal het doorgaans ook zoeken zijn waar je was gebleven.

3. Bepaal vooraf het doel van je presentatie en houd dat in gedachten

Je verhaal kwijt raken kan het gevolg zijn van afleiding. Bijvoorbeeld  door een onverwachtse vraag of interruptie of doordat er iets gebeurt in de zaal. Als je afgeleid raakt tijdens je presentatie, betekent dat vaak dat je òf je eigen doel voor de presentatie onvoldoende scherp hebt, òf dat je te weinig de regie over je eigen spreektijd hebt. Bepaal in de voorbereiding jouw eigen doel (‘wat wil ík bereiken met deze speech of presentatie?’) en zorg ervoor dat je dat in gedachten houdt. Als je door een vraag of opmerking de draad kwijt dreigt te raken, kun je makkelijker weer terugkeren naar je oorspronkelijke plan.

Meer informatie

Wil je zelf oefenen met spreken in het openbaar?  Neem dan vrijblijvend contact op om de mogelijkheden van een debat-  of speechtraining te verkennen. Of abonneer je op mijn nieuwsbrief en ontvang regelmatig tips, trucs en analyses. 

Share