Het hoogste parlementsgebouw in de Verenigde Staten staat in Baton Rouge, de hoofdstad van de zuidelijke staat Louisiana. Met 137m steekt het gebouw ver uit boven de andere gebouwen in de stad. Recht tegenover de ingang, op een paar honderd meter, staat het ook al imposante 14 meter hoge grafmonument van de man in wiens opdracht dit State Capitol in de jaren ’30, op het hoogtepunt van de Grote Recessie, werd gebouwd. Huey Pierce Long. Bijnaam The Kingfish. Maar ook The Dictator from Louisiana. Huey Long was achtereenvolgens gouverneur van Louisiana, senator, en presidentskandidaat. Politiek was hij een extreem-links populist. In 2016 zouden Amerikaanse kranten hem omschrijven als iemand met de politieke ideeën van Bernie Sanders maar met de communicatiestijl van Donald Trump. President zou hij niet worden: een jaar voor de verkiezingen maakte een moordaanslag een eind aan zijn korte, turbulente leven. Een portret…
Eerste jaren
Huey Long werd in 1893 geboren in een arm deel van Louisiana. Hij was op school een zeer goede leerling, maar werd van school gestuurd omdat hij een protest leidde tegen verzwaarde exameneisen. Dankzij zijn debatvaardigheden kreeg hij toch een studiebeurs aangeboden, maar hij kon hier geen gebruik van maken omdat hij de studieboeken niet kon betalen. In plaats van student werd hij op jonge leeftijd huis-aan-huis verkoper. Hij trouwde en kreeg drie kinderen.
Na een paar jaar ging hij toch rechten studeren. Al na één jaar overtuigde hij de examencommissie ervan dat hij voldoende kennis had om het afsluitende advocatenexamen af te leggen in plaats van nog enkele jaren door te studeren. Hij mocht examen doen en slaagde, en werd zo advocaat.
Als advocaat kreeg hij snel regionale bekendheid omdat hij Standard Oil aanklaagde wegens malafide bedrijfsvoering. Standard Oil, opgericht door Rockefeller, was op dat moment ondanks een afgedwongen splitsing nog steeds één van de grootste en machtigste bedrijven ter wereld.
Begin politieke carrière
Rond die tijd begon ook zijn politieke carrière. Hij werd lid en later voorzitter van de Louisiana Public Service Commission, een invloedrijk orgaan dat gaat over de investeringen in openbare infrastructuur maar ook over energie. Zijn bekendheid als strijder tegen de machtige olie-, telecom- en energiebedrijven groeide verder in deze periode. Al in de eerste vergadering die Long bijwoonde werd op zijn voordracht besloten een aanklacht tegen Standard Oil in te dienen. In zijn tweede vergadering probeerde Long (tevergeefs) de olieleidingen van Standard Oil onder staatstoezicht te plaatsen. En in 1922 won hij een door hem zelf aangespannen rechtszaak tegen Comberland Telephone & Telegraph Company. Long voerde tot in het Hooggerechtshof zelf het woord. Hij bereikte dat Comberland werd veroordeeld tot het terugbetalen van de te hoge tarieven die het had gerekend aan meer dan 80.000 inwoners van Louisiana.
In 1924 deed Long een poging gouverneur te worden. Hij had geen partijorganisatie achter zich staan, maar voerde een persoonlijke, zeer agressieve campagne. Hij bezocht de buitengebieden en richtte zich daar op de kiezers die ontevreden waren over hun lokale leider (meestal de sheriff) door deze leider publiekelijk te schande te maken. “Zelden”, zo schreef een krant uit New Orleans, “is er een kandidaat geweest wiens uitlatingen zo vol met grove fouten zitten en die zo weinig lijkt te geven om de waarheid.” De campagne was succesvol en Long werd als outsider derde. Long was van mening dat hij de verkiezingen had kunnen winnen als het weer beter was geweest. Door de regen waren veel (zand)wegen onbegaanbaar en konden zijn kiezers de stembureaus niet bereiken.
Gouverneur
Tussen 1924 en 1928 werkte Long aan zijn bekendheid in de niet-stedelijke gebieden van Louisiana. Hij reisde tienduizenden kilometers over de veelal onverharde wegen en hield honderden toespraken in afgelegen dorpjes. Voor veel arme kiezers was hij de eerste politicus die ze in levende lijve zagen. Hij kwam op voor de vissers en boeren van wie het land onder water was gezet om de grote stad New Orleans droog te houden. Hij beloofde zijn kiezers gratis onderwijs, goede ziekenhuizen en verbeterde infrastructuur.
Zijn inzet werd beloond en in 1928 werd Huey Long met maar liefst 96,1% van de stemmen gekozen tot gouverneur van Louisiana. Voor het eerst in de geschiedenis van Louisiana werden de verkiezingen niet gewonnen door een kandidaat die de steun had van het bedrijfsleven, maar door een kandidaat van het volk.
Eenmaal geïnstalleerd begon hij direct met een omvangrijk sociaal programma. Hij zorgde voor gratis schoolboeken voor alle kinderen ongeacht huidskleur en onderwijs in de avonden voor volwassenen. Hij investeerde in massale aanleg van nieuwe wegen, spoorlijnen en bruggen. Ook liet hij nieuwe scholen en ziekenhuizen bouwen. Gevangen met een geestelijke stoornis werden uit de gevangenis gehaald en in moderne klinieken verzorgd. Illegale gokpraktijken werden aangepakt.
Maar hij ontsloeg ook honderden kritische ambtenaren, en verving ze door bondgenoten. Mensen die door hem benoemd werden moesten ‘vrijwillig’ een deel van hun salaris afstaan aan de campagnekas van Long. Long joeg in zo’n hoog tempo wetten door het parlement dat er nauwelijks tijd was deze inhoudelijk te bespreken. Hij verscheen vaak onverwachts in het parlement met nieuwe voorstellen, en wie kritische opmerkingen maakte werd door hem publiekelijk te kijk gezet. Hij schold net zo lang op zijn tegenstanders totdat ze bijdraaiden.
Kenmerkend voor de debatstijl van Long was zijn gestiek: hij zou zijn leven lang spreken met wijde armgebaren. Hij had daarnaast de neiging wat te schel te schreeuwen en snel te praten. Maar door zijn ervaring als verkoper wist hij hoe hij kon overtuigen, en met een mix van herkenbare metaforen en veel humor lukte het hem om ook moeilijke onderwerpen als staatsschuld en de inkomensverdeling uit te leggen aan de gewone man.
Long verzon graag grappige bijnamen voor zijn politieke tegenstanders, zoals “Turkey Head” Walmsley, “Whistle Britches” Rightor, “Shinola” Phelps, and “Feather Duster” Ransdell. Een tactiek die Trump in 2016 zou kopiëren.
Impeachmentprocedure
Bij zijn achterban kon Huey Long geen kwaad meer doen. Maar al naar 11 maanden begonnen zijn politieke tegenstanders een impeachmentprocedure tegen Long. Directe aanleiding was de poging van Long om een extra belasting op ruwe olie te heffen om de sociale programma’s te financieren. Hoewel deze belasting niet door het parlement werd goedgekeurd (waarschijnlijk had Standard Oil parlementsleden omgekocht) was voor de tegenstanders de maat vol. Long werd op zeventien punten aangeklaagd, waaronder misbruik van zijn macht, gouverneur onwaardig taalgebruik en het misbruik maken van publiek geld. Acht aanklachten werden ontvankelijk verklaard, maar Long slaagde erin voldoende steun te vinden zodat de impeachmentprocedure mislukte. Veel van de parlementsleden die tegen impeachment hadden gestemd, kregen later een lucratieve baan aangeboden.
Verharding
Voor Long was de impeachment-poging aanleiding om zijn politieke tegenstanders nog harder aan te pakken. Hij ontsloeg familieleden van politieke tegenstanders die in overheidsdienst waren en steunde openlijk tegenkandidaten bij verkiezingen. Hij begon zijn eigen krant en deed een mislukte poging om kritische kranten wegens ‘laster’ aan te pakken. Over zijn tegenstanders zei Long:
“I used to try to get things done by saying ‘please’. Now… I dynamite ‘em out of my path.”
Toen enkele van zijn voorstellen niet aangenomen werden omdat er geen geld voor was, stelde Long zich in 1930 kandidaat voor de functie van senator in Washington. Long noemde de verkiezingen een referendum over zijn programma. Een kritische tegenstander, Sam Irby, die dreigde met belastend materiaal te komen tegen Long verdween onder mysterieuze omstandigheden vlak voor de primaries enkele dagen van de aardbodem. Toen hij weer opdook hield Irby in een radiotoespraak samen met Long bij hoog en bij laag vol dat hij zijn ontvoering zelf in scene had gezet, maar iedereen wist wel beter. Enkele jaren later zou Irby bekennen dat hij met de dood bedreigd was als hij het ware verhaal van de ontvoering zou vertellen.
Rond deze tijd kreeg Long de bijnaam ‘Kingfish’, vernoemd naar een personage uit een populaire radioshow, een vlot-babbelende intrigant. Long was erg gecharmeerd van deze bijnaam, en nam zelf de telefoon op met “This is the Kingfish!”
Senator
Long werd met een ruime meerderheid gekozen als senator, maar hij bleef aanvankelijk in Baton Rouge. Pas in 1932 nam Long plaats in de Senaat in Washington. Alhoewel hij namens de Democratische Partij gekozen was en aanvankelijk de New Deal-politiek van de Democratische president Roosevelt steunde, werd Long al snel één van de belangrijkste politieke tegenstanders van Roosevelt. Hij vond zijn beleid niet sociaal genoeg.
Als senator bleef Long veel invloed houden in Louisiana. Zijn opvolger als gouverneur, Oscar K. Allen, was in feite een marionet die precies deed wat Long hem vroeg. Allen was zo volgzaam dat hij al snel de bijnaam “OK Allen” kreeg. Long bezocht Louisiana veelvuldig en als hij in Baton Rouge was nam hij de plek van de gouverneur over. Ook diende hij nog gewoon wetsvoorstellen in bij het parlement van de staat. Long kwam zelfs met zoveel wetsvoorstellen dat de parlementariërs deze vaak pas achteraf, als ze al aangenomen waren en in werking waren getreden, konden lezen. Ook hadden de wetsvoorstellen regelmatig misleidende titels, zodat de parlementariërs niet eens wisten waarover ze stemden.
Zo beperkte Long de invloed van de grote steden in het parlement van Louisiana (waar veel tegenstanders van hem woonden) ten gunste van het platteland. Hij introduceerde een extra belasting voor de grote kranten in de steden, door Long publiekelijk de ‘leugenbelasting’ genoemd omdat enkel kranten die vaak kritisch over hem schreven door deze belasting geraakt werden. Gewapende milities kwamen direct onder zijn commando.
In de Senaat bereikte Long echter niets. Door zijn agressieve en populistische debatstijl, waaronder het veelvuldig gebruik van de filibuster, en zijn extreme plannen keerden veel senatoren zich tegen hem. Ondanks een ruimte Democratische meerderheid in de Senaat, werd geen enkele wetsvoorstel van Long aangenomen.
Share Our Wealth
Long besloot het daarom over een andere boeg te gooien. In februari 1934 presenteerde hij zijn ‘Share Our Wealth’-programma. Hij pleitte hierin voor zowel een minimumloon als een maximumloon. Ook pleitte hij voor een maximaal bedrag dat geërfd mocht worden en een maximaal bedrag dat iemand mocht bezitten. In zijn eigen woorden:
“We do not propose to say that there shall be no rich men. We do not ask to divide the wealth. We only propose that, when one man gets more than he and his children and children’s children can spend or use in their lifetimes, that then we shall say that such person has his share.”
In 1934 begon Long samen met een bondgenoot met een eigen bedrijf, Win or Lose Oil Company, dat grond van de staat huurde en voor veel geld doorverhuurde aan grote oliebedrijven. Long verdiende hier veel geld mee, dat hij in zijn campagnekas stortte. Alhoewel dit niet illegaal was, gebeurde het in het grootste geheim.
Nationale bekendheid
Ook de Share Our Wealth-plannen sneuvelden in de Senaat. Long begon daarop zijn eigen politieke organisatie, de Share Our Wealth-Society. Motto van deze beweging was “Everyman is a king, but no-one wears a crown”. Binnen een jaar had deze organisatie meer dan 7,5 miljoen leden. Wekelijks ontving de organisatie zo’n 60.000 brieven.
Long begon te hinten op een kandidatuur voor het presidentschap en begon verder te werken aan zijn nationale bekendheid. Hij begon een radiocampagne en ging op tournee door het land. Zijn radiotoespraken bereikten gemiddeld 25 miljoen mensen en zijn bijeenkomsten werden goed bezocht. Hoewel hij nog altijd lid was van de Democratische Partij, zette hij zich af tegen zowel de Republikeinen als de Democraten:
“They’ve got a set of Republican waiters on one side and a set of Democratic waiters on the other side, but no matter which set of waiters brings you the dish, the legislative grub is all prepared in the same Wall Street kitchen.”
Presidentskandidaat
Op het Witte Huis begon men zich steeds meer zorgen te maken over de toenemende populariteit van Long. Werd Long in 1930, toen hij gekozen werd als senator, door de landelijke media nog vooral als ‘grappig’ gezien, inmiddels werd hij door het establishment steeds meer als een bedreiging beschouwd. Uit peilingen bleek dat Long, als hij zich kandidaat zou stellen, zou kunnen rekenen op zo’n 4 miljoen stemmen. Te weinig om president te worden, maar genoeg om Roosevelt van zijn herverkiezing te houden. In een brief aan zijn vriend William E. Dodd, ambassadeur van de Verenigde Staten in Duitsland, schreef Roosevelt:
“Long plans to be a candidate of the Hitler type for the presidency in 1936. He thinks he will have a hundred votes at the Democratic convention. Then he will set up as an independent with Southern and mid-western Progressives… Thus he hopes to defeat the Democratic Party and put in a reactionary Republican. That would bring the country to such a state by 1940 that Long thinks he would be made dictator. There are in fact some Southerners looking that way, and some Progressives drifting that way… Thus it is an ominous situation”
In augustus 1935 kondigde Long officieel aan zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen van 1936. Zijn programma beschreef hij in zijn boek My first days in the White House.
Moord
Een maand na de aankondiging om kandidaat te worden, werd Long beschoten in het pas geopende State Capitol van Baton Rouge. Hij overleed twee dagen later, op 10 september 1935, aan zijn verwondingen. Zijn moordenaar was Carl Weiss, schoonzoon van een rechter die net daarvoor door Long ontslagen was. Maar er circuleren nog altijd geruchten dat de moord in opdracht van het Witte Huis is gepleegd.
Longs laatste woorden waren: “God, don’t let me die. I’ve so much to do!”
Meer dan 200.000 kwamen afscheid nemen van Long. Volgens ooggetuigen stond er een file van New Orleans naar Baton Rouge. Long werd begraven op het terrein van het State Capitol. Later werd een grafmonument geplaatst waarop zijn grootste prestaties staan vermeld. Op dit grafmonument staat de tekst:
Here lies Louisiana’s great son Huey Pierce Long. An unconquered friend of the poor who dreamed of the day that the wealth of the land would be spread among all the people.
“I know the hearts of the people because I have not colored my own. I know when I’m right in my own conscience. I have one language. Its simplicity gains pardon for my lack of letters. Fear will not change it. Persecution will not change it. It cannot be changed while people suffer.”
Nieuwsbrief
Wil je regelmatig debattips, anekdotes over historische debaters of debatten of ander debatnieuws ontvangen? Meld je dan aan voor mijn Nieuwsbrief.
