DeConst

De Grieken hebben Aristoteles, de Romeinen Quintilianus en de Fransen hebben Jean Molinet. Maar wij (eigenlijk: de Vlamingen) hebben Matthijs de Castelein. Deze dichter uit de 16e eeuw schreef in 1548 de Const van Rhetoriken (kunst van de retorica).  In een gedicht van 239 coupletten (!) geeft hij een overzicht van  rijmsoorten, sneden (strofevormen) en dichtgenres, en geeft hij aan waarom retorica (welsprekendheid) zo belangrijk is. En dat je welsprekenheid kunt leren door veel te oefenen en hard te studeren. Hear hear!

Vers 46

Eenrande (dergelijke) eloquentie vindt ghy in vigeure
Al de weereld deure, zoo Cicero scrijft,
Ende heedt een groote dueghd wel tharer keure (keuze),
Vvelcke, daude (de oude) griecken met wijsen speure
De wijsheit hieten, daert al by beclijft (waarbij alles beklijft),
En cracht van segghene, diedt al deurdrijft (die alles overtreft),
Alle dijngh verstijft, zoo an haer definitie cleeft,
Bouen alle cuensten zu meestresse blijft (boven alle kunsten blijft zij meesteres),
Vvant in alle zaken, zu exercitie (oefenen) gheeft.

Vers 47

Gheen propoost (voorstel) en sal schijnen zonder zijn steercken,
Allerande fijn cleercken wijsen dat op niet:
Neemd van allen ambachten, onder dijn vleercken,
Tapijts maken, schilderen, beelden sniden, schrijnweercken (bewerken van eikenhout),
Ende voord wies cuenstich vp deerde gheschiet 
Tzijn alle stomme consten (kunsten), naer trechte bediet(bediend) ,
Die onder tpueple (het volk) hebben een begheuende wuenste:
Maer rethorijcke alsment wel ouersiet
Spreeckt eloquentelick, ende es een leuende cuenste.

Vers 48

Vvat es Rethorijcke dan zulcke eloquentie (welsprekendheid)
Naer Fabius mentie (zoals Fabius vertelde), ende zijn narrérijnghe (betoog),
Dees const (kunst), daer op rustt al onse intencie (doelstelling),
Rijst (groeit) duer aerbeid ende diligentie (inzet),
Duer groote experientie (veel ervaring), ende studérijnghe (studeren),
Vele exercitien (veel oefenen), groote tractérijnghe (zal veel teweegbrengen):
Dijn worden (woorden) moetty wijsselic ende by rade binden ,
Met euolutien ende recolerijnghe (repeteren).
Die dit niet en doet, sal dees const spade (zelden) vinden.

Meer informatie

Wil je zelf oefenen met retorica? Om welsprekender te worden en met meer overtuigingskracht je verhaal te houden? Neem dan vrijblijvend contact op om de mogelijkheden van een debat-  of speechtraining te verkennen. Of abonneer je op mijn nieuwsbrief en ontvang regelmatig tips, trucs en analyses. 

Share