iStock-1051453380_small

Interrumperen of niet interrumperen, dat was heel lang de vraag. In de Nederlandse Tweede Kamer waren interrupties tot eind jaren ’60 officieel niet toegestaan. Het werd als onbeleefd ervaren om een spreker te onderbreken. Dat wil niet zeggen dat interrupties niet voorkwamen. En dat leidde vaak weer tot hevige debatten over wel of niet interrumperen. Zo schreef het oude lid van de Raad van State Willem Frederik Rochussen in 1908, na een incident met een interruptie van Troelstra in de Tweede Kamer, in een ingezonden brief naar het Algemeen Handelsblad dat door dit soort interrupties ‘belastingbetalers het zwaarder zouden krijgen en ’s lands zaken minder goed op orde’ zouden zijn.

Als een vuurpijl

Uiteraard leidde deze analyse ook weer tot tegengeluiden. Interrupties werden ook vaak verdedigd, juist omdat zij de debatten in de Tweede Kamer opleukten. Parlementair journalist Doe Hans vergeleek in 1934 een interruptie met een vuurpijl:

“Als een vuurpijl boven een donker landschap. Een interruptie moet inderdaad zoo iets als een vuurpijl zijn. Met licht, met kleur, met wat geknetter. Zij moet inslaan. Zij moet een beetje deining veroorzaken. […] De goede interruptie is een sterk wapen. Zij moet op het juiste oogenblik komen, onmiddellijk worden geplaatst, snel en vaardig; zij moet kort maar krachtig zijn; geestig, sarcastisch, maar er moet inhoud in zitten. De goede interruptie is een argument in den meest perfecten vorm, en vandaar dat zij, op het juiste oogenblik geplaatst, een heel betoog pardoes onderste-boven kan gooien.”

In zijn brief kwam Rochussen met een iets minder fraai verwoorde, maar gelijke conclusie:

‘De onderbreking van hunne rede kan voor hen zijn verbreking van hun betoog. Den besten, vaardigsten en handigsten debater kan het gebeuren dat het uit de vergadering toegeroepen woord […] hem den draad doet verliezen, en aan zijne beste argumenten alle klem ontneemt’.

Zowel Rochussen als Hans beschreven het effect dat een goede interruptie een spreker zodanig van zijn stuk kan brengen, dat deze de draad van zijn verhaal verliest. Voor Rochussen een reden om uiterst terughoudend te zijn met het toestaan van interrupties, voor Hans juist een reden om interrupties toe te juichen.

Regie verliezen

Die angst de draad kwijt te raken bij een interruptie, voelen veel debaters en sprekers inderdaad. Veel presentaties beginnen daarom met een verzoek om vragen te bewaren tot het einde. Die angst is voor velen niet helemaal ten onrechte trouwens. Ik maak het als jurylid op toernooien regelmatig mee dat een betoog abrupt tot een einde komt als een tegenstander een scherpe vraag heeft gesteld. Andere debaters raken bij een interruptie zo in de stress, dat zij de regie over hun betoog kwijt raken en midden in hun verhaal (vaak zelfs midden in een zin) hun tegenstander het woord geven. Soms ontaardt een interruptie zelfs in een soort kruisverhoor, waarbij de spreker alleen nog maar bezig is vragen te beantwoorden.

Profiteren van interrupties

Maar als debater kun je juist ook slim gebruik maken van interrupties. Een interruptie is vaak een welkome aanleiding om je eigen standpunt nog een keer onder de aandacht te brengen, of te verduidelijken. De Duitse leider van de katholieke Centrumpartij uit de 19e eeuw Ludwig Windthorst, zei zelfs eens:

 Wenn die Kerls mich nicht unterbrechen, so kann ich nicht sprechen.

Kerl (kerel) was destijds de aanspreektitel waarmee Duitse parlementariërs elkaar aanspraken. Windthorsts stelling, dat hij interrupties nodig had om in het parlement goed te kunnen spreken, is waarschijnlijk voor velen wat overdreven. Maar het geeft aan dat je ook positief naar een interruptie kunt kijken. Meestal wordt een interruptie niet geplaatst omdat je betoog slecht is of onduidelijk, maar juist omdat het goed gaat. Een interruptie is dus vaak een compliment! Maar verlies niet de regie over je eigen spreekbeurt: kies het moment waarop je een interruptie aanneemt.

Interrumperen of niet interrumperen, dat is allang geen vraag meer. Interrupties horen bij het debat, zoals peper en zout bij een gerecht. De echte vraag is: hoe ga je slim met interrupties om? En gebruik je ze in jouw voordeel?

Nieuwsbrief

Wil je regelmatig debattips, anekdotes over historische debaters of debatten of ander debatnieuws ontvangen? Meld je dan aan voor de Nieuwsbrief.

Share
0
Comments

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *